कृषी क्षेत्रातील महिलांची भूमिका व त्यांच्या कामगिरीचे विश्लेषण

Abstract

कृषी आणि त्याच्याशी संबंधित क्षेत्रांच्या वाढीमध्ये महत्त्वपूर्ण आणि आवश्यक वाटा महिलांचा आहे. कृषी क्षेत्रात महिलांची भूमिका समोर आली नाही ही बाब खरोखरच वाईट आहे. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, ते दिसत नसलेले मजूर बनले आहेत. हा प्रकार असल्याने कृषी क्षेत्रात महिला करत असलेल्या श्रमाची चौकशी करण्याचे प्रयत्र हाती घेण्यात आले. महाराष्ट्रामधील नंदुरबार जिल्ह्यात हे संशोधन केले गेले. यादृच्छिक निवडीचा वापर करून, एकूण दोनशे शेतकरी महिलांना प्रतिसाद-दाता म्हणून सहभागी होण्यासाठी निवडण्यात आले. निवडलेल्या प्रतिसादकर्त्यांसोबत वैयक्तिक मुलाखती घेण्यात आल्या, ज्याची चाचणी आधीच करण्यात आली होती. योग्य सांख्यिकीय तंत्राचा वापर करून, डेटाचे विश्लेषण केले गेले. महाराष्ट्रामधील नंदुरबार जिल्ह्यात हे संशोधन डेटाने सूचित केले आहे की सर्वात महत्वाच्या कृषी क्रियाकलापांमध्ये, जे मुख्यतः शेतकरी महिलांद्वारे केले जातात, त्यामध्ये कापणी, उचलणे, धान्य साफ करणे, धान्य कोरडे करणे, साठवण, प्रक्रिया, तण काढणे आणि विनोइंग यांचा समावेश होतो. वय, कौटुंबिक उत्पन्न आणि जमिनीची मालकी यासह अनेक सामाजिक-आर्थिक घटकांचा, शेतातील महिलांनी ज्या प्रमाणात कृषी क्रियाकलापांमध्ये भाग घेतला त्यावर लक्षणीय परिणाम झाला.